UITGEEST – Ook in Uitgeest herdenken we op 4 mei oorlogsslachtoffers. Deze herdenking wordt georganiseerd door het Comité 4 mei Uitgeest. Let op: dit jaar is het programma van de herdenking gewijzigd ten opzichte van eerdere jaren.
Programma 4 mei: herdenking oorlogsslachtoffers
16:00 uur herdenking in het weiland bij het Kooghuis (spoormonument) in aanwezigheid van nabestaanden. Samenkomst vanaf 15.45 uur.
18:15 uur herdenking bij het Veteranenplantsoen
18:30 uur stille tocht naar Stolpersteine
18:45 uur herdenking bij Stolpersteine, Middelweg 20
19:00 uur stille tocht naar de NH-kerk
19:15 uur herdenking in de kerk
19:45 uur stille tocht naar het plein voor het gemeentehuis
20:00 uur herdenking (twee minuten stilte)
Na afloop van het Wilhelmus, de kransleggingen en toespraken is het gemeentehuis open voor koffie/thee.
In aanloop naar de herdenking brengen we twee verhalen over de oorlog in Uitgeest onder de aandacht.
Luchtaanval spoorwegovergang
Betsie Boon was twaalf jaar oud toen zij op 29 juni 1943 omkwam bij een luchtaanval bij de spoorwegovergang. Zij woonde met haar ouders, Douwe Boon en Elisabeth Terol, en haar vijf broers en zussen aan de voormalige Kleis 2. Haar vader werkte als stoker in de Hollandsche Melksuikerfabriek, waar tijdens de oorlog een gaarkeuken was gevestigd.
Op de ochtend van haar overlijden kwam Betsie thuis. Haar moeder had een boterham voor haar klaargezet, maar Betsie at slechts een paar happen. Ze had onderweg een meisje gezien dat een zware zak aardappelen naar de trein moest dragen en wilde helpen. Ze pakte een fiets en vertrok. Haar moeder wilde haar achterna gaan, maar werd opgehouden door haar jongste dochter Maartje. Terwijl zij haar terug naar huis bracht, naderde een jachtvliegtuig. Op het moment dat Betsie de spoorlijn overstak, werd er geschoten. Haar veertienjarige broer Hendrik riep haar nog toe te gaan liggen, maar Betsie werd dodelijk getroffen. Haar zestienjarige zus Annie snelde toe, maar kon niets meer doen. Betsie overleed ter plaatse.
Het Lange Huis, Loet 4
Dit huis heeft een lengte van ongeveer 20 meter en speelde tijdens de Tweede Wereldoorlog een cruciale rol in het onderbrengen van Joodse onderduikers. Dit bracht grote risico’s met zich mee voor de bewoners, want iedereen die werd betrapt, liep het gevaar op deportatie naar concentratiekampen.
Het echtpaar Van Velzen-Polle woonde in Het Lange Huis en kwam via een zus in Haarlem in contact met het Joodse echtpaar Lydia en Frits Hofstede. Op dat moment lag Lydia op de kraamafdeling van het Joodse ziekenhuis. Kort na de geboorte van hun dochter, Ruty, moesten zij onderduiken.
Om Ruty in veiligheid te brengen, werd zij zogenaamd ‘te vondeling gelegd’ bij het echtpaar Zwagerman-de Waard in Dorregeest. Dankzij deze list konden haar biologische ouders haar in de avond en nacht af en toe bezoeken. Overdag maakten ze soms een wandeling en ontmoetten ‘toevallig’ de pleegouders met de baby in de kinderwagen, waardoor zij haar konden zien zonder verdenking te wekken. Later kwamen er in Het Lange Huis nog meer onderduikers bij, waaronder Toos, een Joods meisje uit Amsterdam, en haar vader David. David keerde na enige tijd terug naar Amsterdam, maar liet Toos in veilige handen achter.
Ondanks enkele gevaarlijke momenten overleefden alle onderduikers en hun helpers de oorlog.
De herdenking vanaf ‘T Kooghuis is vanaf 15.50U live te volgen op OSU-TV en het YouTube Kanaal van de OSU. Vanaf 18.10U zal de live tv uitzending van de OSU worden hervat vanaf het Veteranenplantsoen.
Foto: Aangeleverd (Gemeente Uitgeest)